PENGIRAAN KELAJUAN , ARUS , KEHILANGAN KUASA DAN FAKTOR MOTOR ELEKTRIK A.U. FASA TUNGGAL.

 Berikut adalah contoh pengiraan kelajuan motor, arus, kuasa dan faktor kuasa motor A.U fasa tunggal.

                Pengiraan kelajuan , arus , kuasa  dan faktor motor sesebuah motor A.U. fasa
         tunggal bergantung kepada beberapa kriteria berikut iaitu :-

1.     kehilangan kuasa
2.     kuasa keluaran ( Po )
3.     kuasa masukkan ( Pi )
4.     faktor kuasa ( cos ø )
5.     kelajuan segerak ( Ns )
6.     kelajuan pemutar ( Nr )
7.     peratus gelinciran ( S )

PENGIRAAN KELAJUAN , ARUS , KUASA DAN FAKTOR MOTOR  A.U. FASA TUNGGAL.


                1. Kehilangan Kuasa

       Sesebuah motor yang benar-benar unggul ( kecekapan 100% ) tidak ujud kerana pemindahan kuasa dari gegelung medan utama dan gegelung bantuan melibatkan rintangan belitan dan fluks magnet .Kehilangan yang disebabkan oleh pengalir belitan utama dan tambahan tetap berlaku dalam semua alat-alat elektrik.
       Kehilangan ini dikenali sebagai kehilangan kuprum atau lebih mudah dipanggil kehilangan kuasa ( I2R ) . Kehilangan ini dalam bentuk haba dan di mana pengaliran arus dalam belitan pengalir dihalang oleh rintangan pengalir itu . Akibatnya d.g.e. balikan yang dihasilkan akan berkurangan jika dibandingkan dengan voltan bekalan yang akan mempengaruhi kelajuan motor .
       Apabila fluks magnet bertukar padaetiap kali perubahan frenkuensi arus bekalan , ia bukan sahaja memoong belitan pengalir ‘starting’ dan ‘running’ tetapi juga teras rotor motor berkenaan . Olehkerana teras-teras rotor diperbuat daripada besi atau keluli yang berlapis-lapis , satu bentuk arus lain akan terhasil dalam teras itu. Arus ini dipanggil arus pusar dan ini akan mempengaruhi kecekapan motor berkenaan .
       Kesimpulannya kehilangan-kehilangan yang berlaku dalam motor dapat dibahagikan kepada dua iaitu :-

a)     kehilangan kuprum ( I2R ) dan
b)    kehilangan besi/magnet dalam bentuk arus pusar


 2. Kuasa Keluaran

                   Kuasa kuda ( k.k. )  =  Kuasa keluaran
                                                             746 watt

                                                    =   2p  x  T1  x  N
                                                                 33000
2p  x  T2  x  N      x        1    
60                                176

                    di mana ;       T1   = Daya kilas dalam 1b daya baki
                                          T2   = Daya kilas dalam Nm
                                          N    = Kelajuan dalam p.s.m.
                                      hp/kk  = 746 watt

3.     Kuasa Masukkan
                
                Kuasa masukkan = VL  x   IL   x Cos q ( watt )

4.     Faktor Kuasa

      Faktor kuasa / angkadar kuasa (Cos q) = Nisbah antara kuasa sebenar dengan  
                                                                                        kuasa ketara

                                                                                  =     W   
                                                                                        VA

              
5.     Kelajuan Segerak  ( Ns )

              Ns = 120 f/P     ; di mana   F  =  frekuensi
                                                         P  =  Pole ( bilangan kutub )



 6.   Peratusan Gelinciran ( S )

                            S  =  Ns   -   Nr    x    100 %      , dimana  ;  Ns = Kelajuan Segerak
                                          Ns                                                   Nr = Kelajuan pemutar

               7.   Frekuensi Rotor ( Fr )

                            Fr  =  S   x   F                 ,     dimana  ;     S  = Peratusan ( % )
                                                                                             F  = Frekuensi
               Kecekapan bagi motor A.U. dapat dinyatakan dengan formula yang berikut :

              Kecekapan ( h )     =  Kuasa Keluaran      x    100 %
                                                 Kuasa Masukkan

                                             =  Kuasa Masukkan  -  ( Jumlah Kehilangan )   x     100 %
                                                                  Kuasa Masukkan